Wat doet een jonge Nederlandse archeoloog in de jaren 1937-1945 in de entourage van Reichsführer-SS Heinrich Himmler? En wat betekent zijn werk voor de SS voor de rest van zijn leven? Als hij na de oorlog zonder proces vrijkomt, wordt hij direct aangesteld als specialist in de Oude Steentijd aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1965 eindigt zijn academische carrière abrupt vanwege illegaal wapenbezit. Niet lang daarna duikt zijn naam op in archeologische vervalsingszaken in Nederland, waaronder de zaak Vermaning. Wie is deze Assien Bohmers – en waarom spookt hij nog steeds rond in de Nederlandse archeologie?
Arnold Carmiggelt neemt u mee op een fascinerende reis door de werelden die Bohmers heeft bezocht. Van het broeierige, vooroorlogse Berlijn, waar inlichtingendiensten vrij spel hebben, tot de wereld van Ahnenerbe, het wetenschappelijk bureau van de SS dat in dienst staat van de nazipolitiek. We bezoeken grotten in Duitsland, opgravingen in Tsjechië en Nederland, die licht werpen op de vroegste prehistorische bewoning in Europa. Ook worden we deelgenoot van het geruzie onder Friese nationalisten en intriges ‘onder professoren’. Een tot dusver onbekend naoorlogs internationaal nazi-netwerk wordt blootgelegd. Bovendien maken we kennis met Bohmers’ gedachtegoed, waarin hij evolutie aan de verre toekomst koppelt. Zijn ideeën zijn verontrustend actueel.
Assien Bohmers blijft voor velen een raadsel, bij leven en na zijn dood: een veelzijdig, ambitieus en creatief wetenschapper die keuzes maakt die hem zijn hele leven achtervolgen. Dit boek zet de lezer voortdurend aan het denken over morele integriteit en de confrontatie met een ongemakkelijk verleden. De biografie benadrukt de kracht van het verhaal, dat altijd en overal in vele gedaanten is. Het bepaalt en verdraait onze blik en kan een leven knap ingewikkeld maken. Het verhaal van Bohmers, gebaseerd op veel tot dusver onbekende bronnen, toont dat op allerlei manieren aan.
Arnold Carmiggelt (1964) studeerde geschiedenis en culturele prehistorie met een bijvak filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij schreef diverse wetenschappelijke en publieksvriendelijke publicaties over historisch-archeologische onderwerpen. Vanaf 2009 is hij hoofd van de afdeling Archeologie van de gemeente Rotterdam (BOOR).
Recensie Marcel Hulspas (De Volkskrant):
“Een leugenaar, racist en egoïst die zich een groot cultuurfilosoof waande ★★★★★ In een fascinerende biografie schetst Arnold Carmiggelt het leven van een Nederlandse archeoloog die voor de nazi’s bewijzen wilde verzamelen voor de superioriteit van het Germaanse ras.”
Recensie Luuk Oost (NBD/Biblion):
“In de handelseditie van zijn proefschrift beschrijft Arnold Carmiggelt leven en loopbaan van de archeoloog Assien Bohmers (1912-1988). Een loopbaan getekend door Bohmers’ keuze tussen 1937 en 1945 voor het SS onderzoeksinstituut Ahnenerbe te gaan werken. Een instituut dat de historie beziet door de gekleurde nationaalsocialistische bril. Overigens trad Bohmers nooit tot de SS toe. Deze moeilijk peilbare en geheimzinnige man wordt door de biograaf uitgebreid gevolgd in leven en werk. Zwart-wit conclusies trekt de biograaf niet. Na de Tweede Wereldoorlog wordt Bohmers van collaboratie vrijgepleit maar zijn oorlogsverleden blijft aan hem kleven. Hij treedt in dienst bij de Rijksuniversiteit Groningen en wordt vanwege zijn wetenschappelijke competenties in zekere zin gewaardeerd. In 1965 wordt hij ontslagen vanwege verboden wapenbezit en richt zijn leven daarna anders in. Houtsnijwerk wordt zijn onderneming. Ook raakt hij nog betrokken bij enkele archeologische vervalsingszaken waaronder die van Vermaning. Kortom, een bewogen leven op de richel tussen goed en fout. Zeer leesbaar en een aanrader.”
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.