In deze dertiende bundel van de Vereniging voor Nederlandse Kerkgeschiedenis wordt de wisselwerking tussen de rooms katholieke en protestante confessies in Brabant belicht.
Een provincie die door zowel geografische als religieuze aspecten wordt verdeeld. Zo vormt de rivier de Donge een onzichtbare grens tussen Oost- en West Brabant, wat wordt benadrukt door de contrasterende landschappen.
Ook kerkhistorisch gezien zijn er grote verschillen te onderscheiden tussen Oost- en West- Brabant. De West- Brabantse katholieken vielen van de zestiende eeuw tot begin het begin van de negentiende eeuw onder het gezag van de bisschop van Antwerpen. Terwijl Oost- Brabant al sinds het midden van de zestiende eeuw onder het bisdom van ‘s Hertogenbosch ressorteerde. Uiteindelijk kreeg West- Brabant in 1853 haar eigen bisdom te Breda. Terwijl het oosten in kerkelijk opzicht dus al vroeg een eenheid vormde, zien we een verdeeldheid in West- Brabant, mede door het feit dat er in sommige delen van oudsher een protestante meerderheid woonachtig was.
Deze verschillen leverden interessante ontwikkelingen die uitvoerig worden beschreven door verschillende auteurs die allen een ware autoriteit vormen op het terrein van kerkgeschiedenis.
De twaalf bijdragen in deze bundel bieden een lokale illustratie of verkenning van grotere kerkhistorische ontwikkeling in West- Brabant. Van de interactie tussen kerk en wereld in de Middeleeuwen, via de omwentelingen in de Bataafs- Franse tijd tot de periode van de zogenoemde ontkerkelijking in de jaren zestig van de vorige eeuw. Met Van tweeën één heeft de Vereniging van Nederlandse Kerkgeschiedenis de unieke geschiedenis van West- Brabant weten te ontsluiten en vast te leggen voor de huidige en komende generaties.
