In memoriam: Willem de Laat 28 juli 2015
Op zaterdag 18 juli is onze oprichter Willem de Laat overleden. Willem was al even ziek, zijn overlijden kwam toch onverwacht. Onze gedachten gaan uit naar zijn lieve familie. Wij zullen Willem als vriend en bedrijfssjamaan missen. Afgelopen vrijdag is Willem gecremeerd in Delft.
In 1983 ontstond Eburon nadat Willem de Laat zijn eigen proefschrift uitgaf en mede-promovendi aan de Erasmus Universiteit bij hem aanklopten om ook hun publicaties uit te brengen. De nieuwe uitgeverij had als doel ‘het in kleine oplages uitgeven van wetenschappelijke publicaties’. Het businessmodel, wat wij nog altijd hanteren, week radicaal af van wat gebruikelijk was: de auteur draagt zelf het financiële risico van de uitgave. Hierdoor konden boeken worden uitgegeven die voor de gevestigde uitgevers een te hoog risico opleverden of voor hen een te kleine oplage hadden.
Afwijken van de gevestigde orde en met nieuwe ideeën komen, zo kenden wij Willem. Hij bleef altijd roepen dat Eburon een ‘fatsoenlijk schandaal’ nodig had, we hebben het nog nooit gehad.
Onderstaand verhaal heeft Willem geschreven voor zijn eigen publicatie als bedrijfssjamaan, welke hij helaas niet af zal maken.
Willem, we zullen je missen.
—
De sjamman staat op het punt om de hoge, donkergroene deur dicht te trekken, maar eerst kijkt hij nog even om. Achter hem ligt een diepe lange gang met doffe, witmarmeren tegels en fragmenten van Italiaans pleisterwerk dat nog dateert uit de achttiende eeuw. Hier is het kantoor van de uitgeverij gevestigd.
Naast hem staat in sierlijke letters de naam van het bedrijf op de roomkleurige omlijsting van de voordeur.
Voor hem ligt een gracht waar de gevels zich al enkele eeuwen spiegelen in het water.
Ooit is het begonnen als een grap, een hobby, een bijverdienste. Later werd het een experiment. En tenslotte is het zelfs een manier van leven geworden waarvan hij maar moeilijk afscheid kan nemen. Na vele mislukte pogingen om het bedrijf achter zich te laten en het aan anderen over te dragen heeft hij zich er bij neergelegd, dat er in de toekomst altijd een betrokkenheid zal blijven bestaan waarvan hij zich in zijn gedachten niet kan losmaken. De rol van bedrijfssjamaan maakt het mogelijk om toch betrokken te blijven bij een avontuur dat al enkele tientallen jaren heeft geduurd en waarvan hij weet dat hij het nooit meer achter zich kan laten. Het heeft geen zin om afscheid te nemen van een verleden dat je altijd zult blijven meedragen.
Iedere keer wanneer hij op die drempel staat, komt het gevoel naar boven dat hij nog iets is vergeten. Kort loopt hij langs de mogelijkheden. Het is een kleine routine, die hij nu niet langer nodig heeft, maar waar hij nog steeds niet vanaf kan komen. Vroeger was hij vaak de laatste om die kantoordeur dicht te trekken en dan het alarm in te schakelen. Maar in zijn hoedanigheid van bedrijfssjamaan hoeft dat niet meer.
De beloofde notitie is afgemaakt en verstuurd als memo 3. Dat bericht heeft hij met een twiet de wereld in geslingerd. En verder kan alles wachten tot morgen. Met een zachte klik valt de deur in het slot.
Foto door Hannie van Herk.