Het Samen-op-Weg-proces is de naam van de pogingen van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in Nederland om tot nauwere samenwerking te komen. Zij werkten vanaf begin jaren ’60 meer dan veertig jaar lang aan een fusie. Dit zou uiteindelijke uitgroeien tot de Protestantse Kerk Nederland (PKN). Vanuit de veranderkunde is bekend dat een fusie ook een cultuurverandering inhoudt, wat complex is omdat cultuur ingebed is in tradities, routines, emoties, macht, symbolen, taal en muziek.
Organisatieantropoloog Hanna Ploeg deed onderzoek naar dit lange en soms moeizame proces via de methode van een learning history (‘geschiedenis van het leren binnen een lerende organisatie’). Organisaties, waaronder ook kerken, maken voortdurend veranderprocessen door, soms gepland maar vaak op basis van ‘trial and error’. In de loop van de tijd worden echter mislukkingen, maar ook de goede vondsten die tijdens dit proces ontstaan vergeten. De learning history van het Samen-op-Weg-proces verwoordt het proces van veranderen, de herinnering van herinneringsdragers die de verandering zelf hebben meegemaakt, en geeft inzicht waarom het proces zo lang duurde en welke goede vondsten ook nu nog actueel zijn.
Geloofstradities speelden en spelen nog steeds een belangrijke rol binnen de gefuseerde Samen-op-Weg kerken. Er liggen eeuwen aan tijd, routines, woorden, gedachten, melodieën, overtuigingen en geloof besloten in de hoofden en harten van (kerk)mensen. Ploeg noemt dit ‘bewoonde herinnering’, ontleend aan de theorie van Aleida Assmann over de rol van de herinnering bij veranderingsprocessen. De historisch gegroeide herinneringsculturen binnen de PKN zijn niet alleen te verklaren als geloofsvraagstuk, maar ook als verandervraagstuk.
Hanna Ingrid Ploeg-Bouwman is organisatieantropoloog, coach en supervisor en werkt voor de zorg, onderwijs en de kerk. Zij werkt vanuit haar bedrijf PloegConsult.
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.