Studiesucces in het hoger onderwijsVan rendement naar maatschappelijke relevantie Folke Glastra & Daniël van Middelkoop (red.)

Het begrip studiesucces speelde het afgelopen decennium een centrale rol in discussies over het hoger onderwijs. Gericht beleid moet ervoor zorgen dat dit onderwijs bijdraagt aan een internationaal competitieve Nederlandse kenniseconomie en dat het meer en beter gekwalificeerde hoger opgeleiden oplevert voor de arbeidsmarkt. Dat alles moet zo efficiënt mogelijk gebeuren, door vermindering van de uitval van studenten en een rendementsverbetering in studieduur. Maar wat studiesucces nu eigenlijk inhoudt, en hoe dit concept ingrijpt op het onderwijsbeleid, de onderwijspraktijk en het onderwijsonderzoek, blijft daarbij onderbelicht. Het bepalen van studiesucces komt steeds meer neer op het meten en verantwoorden van studiegegevens. De vraag wat het hoger onderwijs te bieden heeft voor de samenleving en de groeiende en steeds meer diverse studentenpopulatie, verdwijnt achter een technocratische meet- en verantwoordingspraktijk.

Dit boek biedt een reconstructie van het invloedrijke discours over studiesucces in het hoger onderwijs, waarin beleid, onderzoek en praktijk in onderlinge wisselwerking een rol spelen. De auteurs bespreken niet alleen de beperkingen van dat discours, maar zoeken ook nadrukkelijk naar tegendraadse opvattingen, nieuwe benaderingen en andere verhoudingen tussen de hoofdrolspelers. Op deze wijze proberen zij het debat over studiesucces los te breken uit de rendementsverstarring en tegelijk alternatieven te bieden. Een hoognodige exercitie in een tijd waarin het hoger onderwijs meer moet bieden dan alleen een bijdrage aan een competitieve nationale economie.

Inhoudsopgave

1 Inleiding
Folke Glastra en Daniel van Middelkoop

2 Studiesucces: achtergronden, betekenissen, verklaringen en beperkingen van een beleidsdiscours in het hoger onderwijs
Folke Glastra en Daniel van Middelkoop

3 Efficiëntie of kwaliteit? Studiesucces volgens hbo-docenten
Hafid Ballafkih en Daniël van Middelkoop

4 Studiesucces en etnische diversiteit
Martha Meerman, Machteld de Jong en Rick Wolff

5 Studiesucces in het hbo: het belang van een ketenbenadering
Louise Elffers

6 Studiesucces en de noodzaak van nieuw denken en handelen
Watte Zijlstra & Maartje van den Bogaard

7 Studiesucces voorspellen in het eerste jaar hoger onderwijs: een kwestie van wikken en wegen?
Jonas Willems, Dorien Noyens, Liesje Coertjens, Peter Van Petegem, Vincent Donche

8 Onderzoek en onderwijs verbinden
Rob Martens

9 Naar een alternatieve benadering van studiesucces
Daniel van Middelkoop en Folke Glastra

10 Over de auteurs